Analiza zaangażowania i nastrojów społecznych w Polsce w kontekście konfliktu na Ukrainie oraz wpływu mediów społecznościowych na kształtowanie opinii publicznej. Przedstawione zostały zmiany w narracji, zainteresowaniu tematem, rosnąca apatia społeczna wobec konfliktu oraz możliwe implikacje dla polityki wewnętrznej i zewnętrznej Polski.
Wnioski
- Nastroje społeczne w Polsce: Obserwowany jest spadek pozytywnych nastrojów i wzrost negatywnych wobec wojny na Ukrainie. Polska klasy polityczna powinna zwrócić uwagę na te zmiany, szczególnie biorąc pod uwagę, że kryzys zbożowy, dyskurs na temat Wołynia i wsparcie militarne Polski dla Ukrainy mają istotny wpływ na te nastroje.
- Spadek Ogólnego Zaangażowania: Dane wskazują na znaczący spadek liczby wzmianek, interakcji i zasięgu tematów związanych z Ukrainą w mediach społecznościowych w 2023 roku w porównaniu do 2022 roku. Świadczy to o malejącym zainteresowaniu tematem wojny na Ukrainie wśród użytkowników internetu.
- Zmęczenie Tematem Wojny: Obserwujemy postępujące zmęczenie konfliktem wśród społeczeństwa zachodniego, co ma odzwierciedlenie w spadającej liczbie wzmianek i zaangażowania w mediach społecznościowych.
- Wpływ Innych Wydarzeń Międzynarodowych: Inne ważne wydarzenia międzynarodowe, jak atak Hamasu na Izrael, przesunęły tymczasowo zainteresowanie mediów i społeczeństwa z konfliktu na Ukrainie na inne kwestie.
- Rola Mediów Społecznościowych w Kształtowaniu Opinii: Algorytmy mediów społecznościowych, takich jak Facebook i Twitter, mają znaczący wpływ na to, jakie treści są promowane i jak są postrzegane przez użytkowników. Obecność i rosnąca popularności treści prorosyjskich lub sprzyjających narracjom Rosyjskim na tych platformach może wpływać na percepcję konfliktu.
- Wpływ na politykę wewnętrzną i zewnętrzną: Zmieniające się nastroje społeczne mogą wpłynąć na decyzje polityczne dotyczące wsparcia dla Ukrainy. Erozja poparcia społecznego dla Ukrainy może prowadzić do zmian w polityce zagranicznej Polski.
Stan bieżący
Analiza danych dotyczących dyskusji w mediach społecznościowych na temat konfliktu na Ukrainie w latach 2022-2023 ukazuje znaczące tendencje i zmiany w narracji oraz zainteresowaniu użytkowników. W 2023 roku, w porównaniu do poprzedniego roku, obserwuje się spadek liczby wzmianek (z 25,3 mln do 6,4 mln) i interakcji (z 155,1 mln do 44,3 mln), co wskazuje na zmniejszenie intensywności dyskusji i zaangażowania społecznego. Ponadto, znacząco zmniejszył się zasięg przekazów (z 48,6 mld do 12,1 mld), co może wskazywać na zmęczenie tematem konfliktu w mediach i społeczeństwie.
W badaniu zaobserwowano, że największe zainteresowanie w 2023 roku wzbudzały wydarzenia o charakterze politycznym, takie jak wizyty prezydentów Joe Bidena i Wołodymyra Zełeńskiego w Polsce, a także kwestie związane z blokadą tranzytu zboża przez Ukrainę. Wskazuje to na przesunięcie zainteresowania od aspektów stricte wojskowych konfliktu do tych o bardziej politycznym wymiarze.
Analiza treści promowanych przez algorytmy Facebooka i Twittera ujawnia ich skłonność do faworyzowania treści wywołujących silne reakcje emocjonalne i interakcje, co może wpływać na dynamikę i kierunek dyskusji. Wśród najczęściej pojawiających się treści na Facebooku dominują posty polityków, mediów i organizacji pozarządowych, a na Twitterze – eksperci oraz źródła skoncentrowane na konflikcie zbrojnym. Zauważalna jest również obecność treści o charakterze prorosyjskim, co może wpływać na kształtowanie narracji i opinii publicznej.
W kontekście Polski, szczególnie istotny jest wzrost dyskusji wokół tematyki Wołynia, której zaobserwowano wzmożenie zwłaszcza w środowiskach nacjonalistycznych i radykalnych. W połączeniu z obserwowanym spadkiem ogólnego zainteresowania konfliktem na Ukrainie, może to prowadzić do zmiany nastawienia społecznego i decydentów politycznych.
Podsumowując, analiza ta wskazuje na znaczną zmianę dynamiki i charakteru dyskusji na temat konfliktu na Ukrainie w mediach społecznościowych, z naciskiem na aspekty polityczne i zmniejszeniem ogólnego zaangażowania społecznego. Trendy te mogą mieć długofalowe konsekwencje dla postrzegania konfliktu, zarówno w Polsce, jak i na arenie międzynarodowej.
Główne zagrożenia – rosyjski scenariusz
Na podstawie analizy danych dotyczących dyskusji w mediach społecznościowych na temat konfliktu na Ukrainie, można przewidywać następujący scenariusze działań dla Rosji w kontekście zainteresowania, sentymentu i emocji w Polsce:
- Zmniejszone Zainteresowanie Konfliktem: W Polsce obserwuje się spadek zainteresowania konfliktem na Ukrainie. To zmniejszenie zainteresowania może prowadzić do mniejszej presji medialnej i społecznej na Rosję, co Moskwa może postrzegać jako okazję do wzmożenia działań propagandowych lub militarnych, licząc na mniejszą reakcję międzynarodową.
- Rosnąca Apatia Społeczna: Postępujące zmęczenie wojną może skutkować wzrostem obojętności wobec działań Rosji na Ukrainie. W takim scenariuszu, Rosja może próbować wykorzystać tę sytuację do dalszego umacniania swoich pozycji na Ukrainie, mając nadzieję na mniejszy opór międzynarodowy.
- Wykorzystanie Dezinformacji: W kontekście spadku zaangażowania i krytycznego myślenia wobec tematu, Rosja może nasilić działania dezinformacyjne w Polsce, aby kształtować narrację na swój korzyść, zwłaszcza w mediach społecznościowych.
- Podziały Wewnętrzne w Polsce: Rosja może próbować wykorzystać narastające w Polsce podziały i napięcia polityczne, np. wokół kwestii Wołynia, do dalszego osłabienia jedności i solidarności wobec Ukrainy. Takie działania mogą być skierowane na pogłębienie podziałów i zmniejszenie wsparcia dla Ukrainy.
- Skupienie na Innych Kwestiach Międzynarodowych: W miarę jak inne kwestie, takie jak konflikt izraelsko-palestyński, zyskują na znaczeniu, Rosja może uznać, że mniejsza uwaga jest poświęcana jej działaniom na Ukrainie, co może prowadzić do zintensyfikowania działań militarnych lub politycznych
Podsumowując, w obliczu zmniejszonego zainteresowania i zmęczenia wojną w Polsce, Rosja może próbować wykorzystać tę sytuację do dalszego umacniania swoich pozycji i osiągania celów strategicznych na Ukrainie, jednocześnie prowadząc bardziej skuteczne działania dezinformacyjne i wykorzystując wewnętrzne podziały w Polsce.
Podsumowanie z uwzględnieniem przewidywanej dynamiki w okresie najbliższych 12 miesięcy
W kontekście obserwowanych trendów w mediach społecznościowych i ogólnego spadku zainteresowania konfliktem na Ukrainie, można przewidywać, że w ciągu najbliższych 12 miesięcy dojdzie do dalszego osłabienia zainteresowania i sentymentu w Polsce wobec Ukrainy. Kluczowe czynniki, które mogą przyczynić się do tego trendu, obejmują:
- Nieumiejętna Komunikacja ze Strony Ukrainy: Kwestie takie jak Wołyń czy problemy rolno-spożywcze, które są ważne z punktu widzenia polsko-ukraińskich relacji, mogą nie być skutecznie komunikowane przez stronę ukraińską do polskiego społeczeństwa. To może prowadzić do niedostatecznego zrozumienia i empatii wobec sytuacji Ukrainy w Polsce.
- Zmęczenie Tematem Wojny: Postępujące zmęczenie wojną, zarówno w Polsce, jak i na szerszym Zachodzie, może prowadzić do dalszego zmniejszenia zainteresowania konfliktem. To osłabia presję społeczną i polityczną na działania wspierające Ukrainę.
- Wpływ Procesu Integracji Ukrainy z UE: Proces integracji Ukrainy z Unią Europejską może spotkać się z różnymi reakcjami w Polsce. Obawy dotyczące skutków tej integracji, zarówno ekonomicznych jak i politycznych, mogą wpłynąć na postrzeganie Ukrainy przez Polaków.
- Zagrożenia Związane z Dezinformacją: Rosyjska dezinformacja i propaganda w mediach społecznościowych będą prawdopodobnie kontynuowane w celu pogłębienia niepewności i podziałów w polskim społeczeństwie odnośnie konfliktu na Ukrainie.
- Wewnętrzne Podziały w Polsce: Wewnętrzne podziały w Polsce, nasilane przez nieumiejętną komunikację i dezinformację, mogą prowadzić do dalszego osłabienia wsparcia dla Ukrainy.
Podsumowując, w najbliższych 12 miesiącach prawdopodobne jest dalsze osłabienie zainteresowania i sentymentu w Polsce wobec Ukrainy, co jest efektem połączenia nieefektywnej komunikacji, zmęczenia tematem wojny, skomplikowanych kwestii międzynarodowych i wewnętrznych, oraz wpływu dezinformacji. To stanowi wyzwanie dla Polski, zarówno w kontekście utrzymania wsparcia dla Ukrainy, jak i w zakresie kształtowania wewnętrznej polityki i opinii publicznej.
Zapraszamy do zapoznania się z pełnym raportem. Raport można pobrać TUTAJ.